Ο διακεκριμένος Τούρκος επιχειρηματίας Αλί Σαμπαντζί και η σύζυγός του, Βουσλάτ Ντογάν Σαμπαντζί, τραυματίστηκαν σοβαρά σε θαλάσσιο ατύχημα μεταξύ Λειψών και Λέρου, ενώ βρίσκονταν σε διακοπές, σύμφωνα με δημοσιεύματα την Παρασκευή.
Βγαίνοντας χτες από το μήκους 22 μέτρων σκάφος, με σημαία Μάλτας, σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, για να κατευθυνθούν σε εστιατόριο για φαγητό, το φουσκωτό ζόντιακ που τους μετέφερε έπεσε στα βράχια. Το ζευγάρι μεταφέρθηκε αρχικά στο νοσοκομείο της Λέρου, όπου ο επιχειρηματίας υπεβλήθη σε δύο επεμβάσεις και αργότερα λόγω της σοβαρότητας της κατάστασής τους σε ιδιωτικό νοσοκομείο στην Κωνσταντινούπολη. Η Βουσλάτ θα μεταφερθεί αργότερα σήμερα στο ίδιο νοσοκομείο.
Σύμφωνα με την τουρκική Sözcü, τα δύο παιδιά τους, Σεβκέτ Εμρετζάν και Καάν Αλί πήδηξαν στη θάλασσα λίγο πριν από το ατύχημα και δεν τραυματίστηκαν.
Η ανακοίνωση του Λιμενικού
“Ενημερώθηκαν, βραδινές ώρες χθες, οι Λιμενικές Αρχές Λέρου και Λειψών, από το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ, για περιστατικό πρόσκρουσης σε βράχο, ταχύπλοου βοηθητικού σκάφους Ε/Π-Τ/Ρ σημαίας Μάλτας, με έξι αλλοδαπούς επιβαίνοντες (4 υπήκοοι Τουρκίας, 1 υπήκοος Νοτίου Αφρικής και 1 υπήκοος Μεγάλης Βρετανίας) στη θαλάσσια περιοχή νότια ν. Λειψών, με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό δύο εξ αυτών και τον ελαφρύ τραυματισμό ενός. Άμεσα στην περιοχή έσπευσαν δύο Περιπολικά σκάφη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. των Λιμενικών Αρχών Λέρου και Πάτμου, ένα Ι/Δ-Α/Ψ και ένα Ε/Γ-Τ/Ρ σκάφος με επιβαίνοντες στελέχη της Λιμενικής Αρχής Λειψών, προς παροχή συνδρομής. Βοηθητικό σκάφος έτερου παρακείμενου Θ/Γ, μετέφερε τέσσερα άτομα στον λιμένα Παρθενίου ν. Λέρου, από όπου παρελήφθησαν από ασθενοφόρο όχημα του ΕΚΑΒ και μεταφέρθηκαν στο Κρατικό Θεραπευτήριο – Νοσοκομείο Λέρου, για την παροχή άμεσης ιατρικής περίθαλψης. Στη συνέχεια, Περιπολικό σκάφος Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., μετέφερε στον λιμένα Παρθενίου ν. Λέρου ακόμη δύο άτομα, οι οποίοι διακομίστηκαν με ασθενοφόρο όχημα στο Κρατικό Θεραπευτήριο – Νοσοκομείο Λέρου, για την παροχή των πρώτων βοηθειών. Τέσσερις εκ των ατόμων που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο εξήλθαν αυθημερόν κατόπιν χορήγησης ιατρικής περίθαλψης, ενώ ένας άνδρας και μία γυναίκα -υπήκοοι Τουρκίας- διακομίστηκαν με ιδιωτικό πλωτό ασθενοφόρο σημαίας Τουρκίας στην Τουρκία.
Προανάκριση διενεργείται από το Λιμεναρχείο Λέρου, ενώ το βοηθητικό σκάφος του Ε/Γ-Τ/Ρ σημαίας Μάλτας, μεταφέρθηκε στη ν. Λέρο”.
Η περιουσία των Αρμενίων ως βάση για τη μυθική περιουσία
Ο τραυματισμένος Αλί Σαμπαντζί είναι ιδιοκτήτης της τουρκικής αεροπορικής εταιρείας Pegasus, όντας μέλος τρίτης γενιάς της θρυλικής πλέον οικογένειας Σαμπαντζί, που είναι μία από τις μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού πιο δυνατές οικογένειες της Τουρκίας. Πηγαίνοντας όμως γενιά – γενιά πίσω στον χρόνο, ανακαλύπτουμε πως η βάση για αυτή τη μυθική περιουσία και τη δύναμη στηρίχτηκε πάνω σε θύματα της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Ο Αλί είναι γιος του Σεβκέτ Σαμπαντζί, του τέταρτου παιδιού του Χατζί Ομέρ Σαμπαντζί και της Σαντικά Σαμπαντζί, ιδρυτών της “δυναστείας”. Ο Σεβκέτ Σαμπαντζί γεννήθηκε στο χωριό Ακτσακαγιά της περιοχής Ταλάς της Καισάρειας στις 15 Ιουνίου 1936. Ολοκλήρωσε την τριτοβάθμια εκπαίδευση στον τομέα της μηχανικής κλωστοϋφαντουργίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στην Αγγλία. Κατείχε διάφορες ανώτερες θέσεις σε εταιρείες κλωστοϋφαντουργίας. Ήταν μεταξύ των ιδρυτών του Ιδρύματος Hacı Ömer Sabancı και της Sabancı Holding. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου για πολλά χρόνια. Ο Σεβκέτ κατέλαβε την 33η θέση στη λίστα Forbes Τουρκίας του 2017 με τους “100 πλουσιότερους Τούρκους” με περιουσία 900 εκατομμυρίων δολαρίων. Το 2020, κατέλαβε την 49η θέση με περιουσία 650 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο πατέρας του και παππούς του τραυματία Αλί, ιδρυτής της δυναστείας, Χατζί Ομέρ Σαμπαντζί είχε επίσης γεννηθεί στο ίδιο χωριό, το Ακτσακαγιά και το 1921, δύο χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του, ο τότε δεκαπεντάχρονος νεαρός άφησε την πατρίδα του και περπάτησε μέχρι τα Άδανα για να αναζητήσει την τύχη του. Ο Χατζί Ομέρ ξεκίνησε τη νέα του ζωή ως βαμβακοσυλλέκτης, πράγμα που εξηγεί και την κλίση των γιων του στον ίδιο επαγγελματικό τομέα.
Μάλιστα όπως έχει γραφτεί και σε διάφορες τουρκικές μελέτες και βιβλία (ένα εξ αυτών της Αϊσέ Μπουγρά “Κράτος και επιχείρηση στη σύγχρονη Τουρκία”), ο παππούς Χατζί Ομέρ απέκτησε τη βάση της μυθικής μετέπειτα οικογενειακής περιουσίας συμμετέχοντας στη διαδικασία της εγκληματικής κατάσχεσης περιουσιών και επιχειρήσεων Ελλήνων και Αρμενίων που έκανε το τουρκικό κράτος με την ανοχή και την εντολή πολλές φορές του Μουσταφά Κεμάλ. Συγκεκριμένα στην περιοχή των Αδάνων όπου ο Χατζί Ομέρ “έκανε την τύχη του”, όπως αναλύει στην ογκωδέστατη μελέτη του ο Ουγούρ Ουντόρ με τίτλο “Δήμευση και καταστροφή: Η αρπαγή των περιουσιών των Αρμενίων από τους Νεότουρκους”, ήταν εκτεταμένη η κατάσχεση περιουσιών Αρμενίων εν μέσω της τελευταίας φάσης της Γενοκτονίας, περιουσίες που σύμφωνα με τον νόμο θα δίνονταν σε μουσουλμάνους πρόσφυγες που κατέφταναν από τα Βαλκάνια. Όμως πολλοί έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την ομιχλώδη κατάσταση των νόμων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του πρώιμου τουρκικού κράτους, πιθανότατα μεταξύ αυτών και ο Χατζί Ομέρ.
Σύντομα, έγινε πωλητής για μηχανές θερισμού βαμβακιού. Με τα χρήματα που εξοικονόμησε σε ελάχιστα χρόνια, ο Χατζί Ομέρ μπήκε στο εμπόριο βαμβακιού και το 1932 έγινε συνιδιοκτήτης ενός εργοστασίου βαμβακιού. Τότε οι άνθρωποι που εργάζονταν γι’ αυτόν άρχισαν να τον αποκαλούν “Αγά”. Το 1943 έγινε συνεργάτης της YağSA και το 1946 της MarSA, και των δύο εργοστασίων παραγωγής φυτικών ελαίων και μαργαρίνης, αντίστοιχα. Το 1948 ο Χατζί Ομέρ ίδρυσε τη δική του τράπεζα Akbank. Το 1951 στα Άδανα ίδρυσε την κλωστοϋφαντουργική εταιρεία Bossa, η οποία έγινε η μεγαλύτερη ολοκληρωμένη κλωστοϋφαντουργική εγκατάσταση στην Τουρκία. Τα επόμενα χρόνια ίδρυσε την Oralitsa (1954), ένα εργοστάσιο υλικών στέγης και την Aksigorta (1960), μια ασφαλιστική εταιρεία.
Το 1928 παντρεύτηκε τη Σαντικά (1910–1988), η οποία του χάρισε έξι γιους, τους Ιχσάν (1931–1979), Σακίπ (1933-2004), Χατζί (1935-1998), Σεβκέτ (1936-2021), Ερόλ και Οζντεμίρ (1941-1996). Ο Χατζί Ομέρ και η οικογένειά του μετακόμισαν στην Κωνσταντινούπολη αφότου αγόρασαν, το 1951, μια έπαυλη γνωστή ως “Atlı Köşk” (“Ιππική Βίλα”) στην ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου στο Emirgan. Αυτό το σπίτι χρησιμοποιείται σήμερα ως Μουσείο Σακίπ Σαμπντζί.
Ο εγγονός του, Αλί, σύμφωνα με στοιχεία του Forbes το 2017, έγινε ο 54ος πλουσιότερος άνθρωπος στην Τουρκία με περιουσία 650 εκατομμυρίων δολαρίων. Παντρεύτηκε τη Βουσλάτ, την κόρη του μεγιστάνα των ΜΜΕ Αϊντίν Ντογάν.
Πέτρος Κράνιας
ΠΗΓΗ capital.gr